راهنمای اخلاق حرفه ای در تعلیم و تربیت پیام نور

نمودار درختی در ابتدای درس برای درک بهتر مطالب در یک نگاه

شرح درس به صورت نکته ای و شماره ای جهت یادگیری آسانتر

تست های پرتکرار و احتمالی پایان ترم

آزمونهای مرور متعدد جهت تسلط کاملتر

فلش کارت نکات کلیدی

تعریف اخلاق

اخلاق، جمع خلق و خلق به معنی سیرت و باطن و مراد از خلق، شكل نفسانی و صفات روحی است. تمام علمای اخلاق و اکثر دانشمندان و فلاسفه، اخلاق را رسیدن به سعادت و کمال واقعی انسان دانسته و آن را سرمایه تکامل و آموزگار خوی های نیکو دانسته اند.

اخلاق در اصلاح عالمان این فن بر گرفته شده از همان معنی لغوی است و از دیدگاه آنان خلق در اصلاح ملکه ای نفسانی است که به اقتضای آن، فعلی به سهولت و بدون نیاز به فکر کردن از انسان صادر می شود.

ملکه آن دسته از کیفیات نفسانی است که به کندی از بین می رود و در برابر دسته دیگری از آن به نام حال، به سرعت زوال می پذیرد.

خواجه نصیر الدین طوسی، اخلاق را قابل تغییر می داند.

مطهری، اخلاق را فرایندی می داند که منجر به ایجاد عادت و طبیعت ثانوی و یا ملکاتی می شوند که با اختیار و تلاش پیگیر در روح بشر به وجود می آید.

ابوعلی بن مسکویه، در کتاب تهذیب الاخلاق و تطهير الاعراق : «اخلاق ملکه ای است در نفس که مقتضی سهولت صدور فعلی باشد از آن بی احتیاج به فکر و رؤیت؛ و ملکه کیفیتی است راسخ در نفس و در حکمت نظری معلوم شده است که کیفیت نفسانی اگر سريع الزوال باشد، آن را حال می گویند و اگر بطي الزوال باشد، ملکه.»

فیض کاشانی: «اخلاق هیئتی استوار و راسخ در جان است که از آن، کارها به آسانی و بدون نیاز به تفکر و اندیشه صادر می شوند و حال اگر این هیئت به گونه ای باشد که از آن افعال زیبا و پسندیده از نظر عقل و شرع صادر شود آن را اخلاق نیک گویند.»

امانوئل کانت: «خردورز بودن به معنای عمل کردن برابر با قوانین عمومی است و نیز اینکه قوانین اخلاقی قوانینی هستند که به طور گسترده ای مورد قبول و پیروی انسان های خردمند باشند. بنابراین اگر انسانی اخلاقی باشد، خردمند و در همان معنا آزاد نیز هست. فضیلت، تنها شادی نیست، بلکه عظمت، آزادی و والایی انسان است. منفعت و فضیلت اخلاقی برترین خیر است و در برابر آن کلیه ارزش های دیگر فرع هستند.»

محقق طوسی در کتاب اخلاق ناصری بر جنبه شناختی و علمی تأکید کرده و می گوید: «اخلاق علمی است به آنکه نفس انسانی چگونه خلقی اکتساب تواند کرد که جملگی احوال و افعال که به اراده او صادر شود جميل و محمود بود.»

اخلاق در روانشناسی از مفاهیم کلیدی بوده و به یک سلسله ارزش ها و باورهای درونی اطلاق می شود که به عنوان یکی از عوامل مهار کننده عمل می کند.