راهنمای حقوق بشر (طبق کتاب موسی عاکفی)

شـامل

اهداف یادگیری

درخت حافظه

خلاصه درس به صورت مفهومی همراه با سوالات تفکیکی

سوالات تالیفی پایانی همراه با پاسخنامه

نکات کلیدی به صورت فلش کارت

دانشجو پس از خواندن مطالب این گام باید بتواند:

١. اقدامات ملل متحد و مفاهیم حقوق بشر در اعلامیه جهانی حقوق بشر را توضیح دهد.

۲. ویژگی های اعلامیه جهانی حقوق بشر را درک کند.

٣. تعریف حقوق بشر، ویژگی و قلمرو آن را بیان کند.

۴. انواع معافیت از اجرای حقوق بشر را تبیین کند.

۵. اقسام اسناد حقوق بشری مانند منشور حقوق بشر، اعلامیه جهانی و حقوق بشردوستانه را توضیح دهد.

۶. نسل های چهارگانه حقوق بشر را بیان کند.

مقدمه

اسناد متعددی مانند اعلامیه جهانی، وجود دارند که، حقوقی را برای بشریت و یا شهروندان جامعه جهانی تدوین نموده اند. اینکه برای اولین بار کدام مکتب یا تمدن و یا نویسنده اصطلاح «حقوق بشر» را استعمال نموده است، یک رویکرد تاریخی است که دامنه بحث آن از منشور کوروش آغاز و تا منشور مدینه النبی و ماگنا کارتا ادامه دارد و سرانجام بعد از اعلامیه حقوق شهروندی فرانسه، به اعلامیه جهانی که سرآغاز دور جدیدی از استاد مدرن حقوق بشر است، ختم می شود.

با بررسی اسناد تاریخی به نظر می رسد که مفهوم و ارزش حقوق انسان با ادبیات متفاوت در فرهنگ ها و تمدن های بشری مورد توجه بوده است، از این رو، حقوق بشر مسئله اصلی کشورها و جوامع امروز جهان به شمار می آید. بر همین اساس در تعریف حقوق بشر در مورد چیست و مبنا و منشأ آن وفاق مشترکی میان کشورها وجود ندارد بلکه از تنوع و صیغه های مختلف فرهنگی، ایدئولوژیکی و سیاسی برخوردارند. به رغم همه اینها مشاهده می شود در دوران معاصر اولین اصول و قواعد حقوق بشر در قالب اعلامیه جهانی حقوق بشر» در مجمع عمومی سازمان ملل، بدون رأی مخالف کشورها، مورد تصویب قرار می گیرد.

ایران همچون دیگر کشورهای اسلامی در همان روز دهم دسامبر ۱۹۴۸ مطابق با ۱۹ آذرماه ۱۳۲۷ به اعلامیه جهانی حقوق بشر رأی مثبت داده و سند را امضاء نموده است. اعلامیه جهانی در واقع سنگ بنای همه اسناد حقوق بشری عصر جدید است که به صدها زبان یا گویش ترجمه شده است.

گفتار نخست: اقدامات ملل متحد و تقویت حقوق بشر

اقدامات ملل متحد در تقویت حقوق بشر را می توان: ۱. در ذات تدوین مفاد منشور ملل متحد، ۲. تشکیل کمیسیون حقوق بشر، ۳. برگزاری کنفرانس های بین المللی جستجو نمود.