راهنمای فارسی عمومی پیام نور – گروه مولفان

1) الف: به نام خداوند جان و خرد به نام خداوند جان و خرد

به نام خداوند جان و خرد به نام خداوند جان و خرد       کزین برتر اندیشه برنگذرد

معنی: سخنم را با نام آفریننده ی این دو گوهر (جان و خرد) آغاز می کنم زیرا اندیشه آدمی فراتر از این نمی رود.

لغات: به حرفه اضافه // نام: متمم // جان: روح انسان // کزین: مخفف که از این

خداوند نام و خداوند جای         خداوند روزی ده رهنمای

معنی: خدایی که صاحب نام و صاحب مکان هاست و خدایی که روزی دهنده و راهنمایی کننده انسان هاست.

نکته: خداوند (موصوف) رهنماينده (صفت) است. پس خداوند رهنمای در اصل خداوند رهنماینده بوده که رهنماينده صفت است و یکی از ویژگیهای خداوند را بیان می کند. حال نده در آخر این صفت حذف شده است و رهنمای باقی مانده. پس رهنمای صفت فاعلی است چون یکی از ویژگیهای فاعل را وصف می کند و مرکب از ره + نمای است و چون نده در آخر آن حذف شده است پس صفت فاعلی مرکب مرخم است.

خداوند کیهان و گردان سپهر       فروزنده ماه و ناهید و مهر

معنی: او خدای جهان و آسمان گردان و روشنی بخش ماه و ستاره و خورشید است.

لغات: کیهان: جهان // ناهید: ستاره // مهر: خورشید

نکته: هر ستاره در آسمان سمبل دارد. مثلا ستاره ناهید یا زهره سمبل نوازندگی/ ستاره تیر یا عطارد سمبل دبیر فلک/ ستاره زحل یا کیوان سمبل نحوست/ ستاره بهرام یا مریخ سمبل جنگ و جنگاوری است.

از نام و نشان و گمان برترست       نگارنده ی بر شده گوهرست 

معنی: او خدایی است که از نام و نشان و وهم و خیال برتر است و آفریننده ی آسمان و فلک میباشد.

لغات: بر شده گوهر: مقصود جوهر علوی است که آسمان و فلک باشد.

نکته: نوع کلمه ی (بر شده) صفت است چون به معنی علوی است. نگارنده ی برشده گوهر:

گوهر (موصوف) برشده (صفت)

به بینندگان آفریننده را     نبینی مرنجان دو بیننده را

معنی: به وسیله ی چشمها خداوند را نمی توانی ببینی پس چشم های خودت را اذیت نکن.

لغات: به: به وسیله ی // بینندگان: چشمها نکته: این بیت دارای آرایه ی تلمیح است به آیه (لا تدركه الأبصار وهویدرک الابصار)

چشمها او را نمی بینند و خداوند چشمها را می بیند.)

نیابد بدو نیز اندیشه راه       که او برتر از نام و از جایگاه

معنی: اندیشه و فکر آدمی راهی به سوی او ندارد زیرا که خداوند از نام و جایگاه برتر است.

لغات: بدو: به او