راهنمای اخلاق حرفه ای در مدیریت با رویکرد اسلامی

نمای کلی فصل به صورت نمودار

شرح درس به زبان ساده

سوالات درون متنی

سوالات تکمیلی

سوالات آزمون در آزمون (مرور فصل)

ارائه خلاصه هر فصل به صورت فلش کارت

سوالات پیشنهادی همراه با پاسخنامه

فصل اول: آشنایی با مفهوم اخلاق از منظر اسلام

قاعده طلایی اخلاق در جامعه بشری :

♦  امام علی (ع): «آنچه را که برای خود می پسندی برای دیگران هم بپسند و آنچه را که برای خود نمی پسندی برای دیگران هم نپسند و آن گونه که دوست نداری به تو کسی ستم کند به کسی ستم نکن و همان گونه که دوست داری به تو نیکی شود نیکوکار باش.» (نهج البلاغه، نامه ۳۱)

مقدمه

اخلاق به عنوان مجموعه اصول و استانداردهای نگرشی، رفتاری، گفتاری و ارتباطی گفته می شود که جهت دهنده تفکر، رفتار و عمل افراد در سازمان است. و یکی از اهداف مهم بعثت پیامبر اسلام (ص) و تعالیم امامان معصوم (ع) ترویج، توسعه و نهادینه کردن فضائل و ارزش های اخلاقی در فرد و اجتماع انسانی است. همه اجتماعات انسانی به اخلاق نیازمند هستند و با وجود اخلاق ارزش پیدا می کنند و شکوفا می شوند؛ سازمان های کسب و کار به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی در همه جوامع در صورت رعایت اخلاق و اصول اخلاقی، اخلاق مدار محسوب می شود. سازمان های کسب و کار اخلاق مدار امانت دار، عدالت محور و صادق هستند و همه را به سمت خود جلب می کند. رضایت مشتریان باعث وفاداری آنها نسبت به سازمان می شود. امنیت و اعتماد در سازمان گسترده و جو محبت و صمیمیت حاکم باعث رضایت شغلی کارکنان و تقویت هماهنگی و انسجام سازمانی می شود.

۱-۱ معنی و مفهوم اخلاق 

♦  واژه اخلاق گاهی به معنای خلق و خو و یا رفتار عادت شده به کار می رود. معنای دیگر این واژه، دانشی است که از حسن و قبح و خوبی و بدی رفتار بحث می کند. به عقیده حسینی منش، صادقیان و اسلامی اخلاق و تعهد سازمانی یک رویکرد جدید در برخورد با مسائل پیچیده فردی و اجتماعی به ویژه در سازمان ها است. پولتون اخلاق را در قالب اخلاق توصیفی، اخلاق هنجاری و اخلاق کاربردی که شاخه ای از اخلاق هنجاری به شمار می آید دسته بندی کرد.

نکته

مفهوم لغوی وازه اخلاق عبارت است از خوی، سرشت، طبیعت باطنی یا سرشت درونی انسان و در فرهنگ لغت دکتر معین آن را دانش بد و نیک، خوی ها و تدابیر انسان برای نفس خود با یک فرد خاص تعریف کرده اند،

نویسنده کشاف اصطلاحات الفنون، اخلاق را علم معاشیون با خلق می داند.

♦  خواجه نصیرالدین طوسی، دانشمند بزرگ ایرانی، در سال ۶۳۳ هجری قمری کتاب اخلاق ناصری را در خصوص حکمت عملی و اصول اخلاق تألیف کرد و در سال ۹۰۰ هجری قمری حسین واعظ کاشی صفات پسندیده و مبانی اخلاقی را در کتابی با نام اخلاق محسنی در جهل باب به رشته تحریر درآورد. این مسکویه، مورخ و نویسنده شهیر ایرانی در عصر دیلمیان)، نیز کتابی در باب مسائل اخلاقی با نام الطهاره في علم الأخلاق نگاشت.

♦  اخلاق حالتی نفسانی است که بدون نیاز به تفکر، آدمی را به سمت انجام عمل و رفتاری سوق می دهد، اگر این حالت نفسانی به گونه ای باشد که کارهای خوب و پسندیده از انسان صادر شود آن را فضيلت اخلاقی می نامند و اگر افعال بد و ناپسند از انسان صادر شود به آن رذیلت اخلاقی گویند.