راهنمای کتاب آمار استنباطی پیشرفته (کارشناسی ارشد)

نمای کلی فصل به صورت نمودار

شرح درس به زبان ساده

سوالات درون متنی

سوالات خودآزمایی

سوالات طبقه بندی ادوار گذشته

سوالات تکمیلی 

سوالات تکمیلی

آزمون در آزمون (مروری بر فصل)

آزمون جامع

ارائه خلاصه هر فصل به صورت فلش کارت

سوالات پیشنهادی

جدیدترین سوالات ادوار گذشته

فصل اول: کلیات

مقدمه

• فرایند فرضیه آزمایی، بیانگر روش علمی است. به عبارت دیگر در روش علمی پژوهشگر ابتدا به کمک استقراء و با استفاده از مشاهدات خود، فرضیه یا فرضیه هایی را صورت بندی می کند و سپس به کمک اصول استدلال قیاسی به کاربرد منطقی فرضیه می پردازد. بدین ترتیب او قادر می شود به کمک فرضیه تدوین شده، رابطه، تفاوت یا تأثیر متغیرها را شناسایی نماید.

• برای تعیین صحت و سقم فرضیه تدوین شده، پژوهشگر باید به جمع آوری و تحلیل اطلاعات بپردازد. هدف از تحلیل داده ها به دست آوردن نتایجی است که سؤالات یا فرضیه های پژوهش را تا حد ممکن به درستی و به آسانی مورد آزمایش قرار دهد.

نکته

پیش فرض اصلی انجام یک تحلیل درست آن است که پژوهشگر فرضیه ها یا سؤالات پژوهشی معین و خاص را تعیین کرده و آزمون های آماری مناسب را برای آزمودن و سنجش آن فرضیه ها یا سؤالات پژوهشی به کار گیرد.

۱-۱ آمار توصیفی و استنباطی

• هنگامی که توده ای از اطلاعات برای تفسیر گردآوری می شود، ابتدا سازمان بندی و خلاصه کردن آنها به طریقی که به صورت معنی داری قابل فهم و ارتباط باشد، ضروری است، روشهای آمار توصیفی به همین منظور به کار برده می شوند. در تجزیه و تحلیل توصیفی، پژوهشگر ابتدا داده های جمع آوری شده را با تهیه جدول توزیع فراوانی خلاصه می کند و سپس به کمک نمودار آنها را نمایش می دهد. اینکه کدام یک از نمودارها انتخاب شود، به نوع داده های جمع آوری شده و مطلبی دارد که قصد نمایش آن را به دیگران دارید، بستگی دارد.

• پژوهشگر معمولا کار خود را با توصیف اطلاعات پایان نمی دهد بلکه سعی می کند آنچه را که از بررسی گروه نمونه به دست آورده است به گروه های مشابه بزرگتر تعمیم دهد. این شیوه اساس استنباط آماری با آمار استنباطی را تشکیل می دهد.

نکته

در تجزیه و تحلیل توصیفی، پژوهشگر داده های جمع آوری شده را با استفاده از شاخص های آمار توصیفی (شاخصهای مرکزی و پراکندگی) خلاصه و طبقه بندی می کند.

تست درون متنی 1

برآورد پارامترهای جامعه از روی نمونه را ……… می گویند.

الف) نمونه گیری

ب) آمار توصیفی

ج) خطای برآورد

د) آمار استنباطی

۲-۱ طبقه بندی، نام گذاری و تشخیص متغیرها

• در گام اول جهت تجزیه و تحلیل دادهها، پژوهشگر باید نوع متغیر را بشناسد تا بر اساس طرح پژوهشی و نوع متغیر به انتخاب آزمون آماری مناسب اقدام کند. در اینجا به چهار نوع طبقه بندی که از لحاظ روش های پژوهش مهم به نظر می رسد اشاره می شود:

• متغیرهای مستقل و وابسته
• متغیرهای کمی و کیفی
• متغیرهای فعال و خصیصه ای
• متغیرهای دو ارزشی و چند ارزشی

۱-۲-۱ متغیرهای مستقل و وابسته

• متغیرها به طور کلی به دو دسته مستقل و وابسته تقسیم می شوند. متغیر مستقل به متغیری گفته می شود که از طریق آن متغیر وابسته، تبیین یا پیش بینی می شود. یعنی متغیر مستقل توسط پژوهشگر انتخاب می شود تا تأثیر یا رابطه آن با متغیر دیگر اندازه گیری شود.

• در تحقیقات آزمایشی متغیر مستقل توسط پژوهشگر دست کاری می شود تا تأثیر آن بر روی متغیر وابسته مشخص شود اما در تحقیقات غیر آزمایشی متغیر مستقل توسط پژوهشگر دست کاری نمی شود. ولی متغیری است که از پیش وجود دارد و فرض شده است که بر متغیر وابسته مؤثر است.

• متغیر وابسته متغیری است که مشاهده یا اندازه گیری می شود تا تأثیر متغیر مستقل بر آن مشخص شود. متغیر وابسته به این دلیل وابسته فرض می شود که وجود آن بستگی به متغیر مستقل دارد. به عبارت دیگر متغیر مستقل، مقدمه و پیش فرض متغیر وابسته است.

نکته

در مطالعات از نوع همبستگی، به جای متغیر مستقل از اصطلاح متغیر پیش بین و به جای متغیر وابسته از متغیر ملاک استفاده می شود. برای تشخیص متغیر مستقل از وابسته باید این قاعده کلی را همیشه در نظر داشت که متغیر مستقل همواره در اختیار و کنترل محقق می باشد و محقق می تواند بر اساس سطوح متفاوت متغیر مستقل، آزمودنیها را گمارش نماید. به تعبیر دیگر متغیر مستقل مقدمه و متغیر وابسته نتیجه است.

تست درون متنی 2

در مطالعات از نوع همبستگی به جای متغیر وابسته از چه واژه ای استفاده می شود؟

الف) پیش بین

ب) ملاک

ج) مقدمه

د) اصلی